STUDIUM PRZYPADKU

Kontekst: SHEIN – modny sklep internetowy czy firma powodująca negatywny wpływ na środowisko?

Opis: Globalny internetowy sprzedawca mody polecany przez influencerów i tiktokerów – SHEIN. Można postawić tezę, że wszystkie firmy fast fashion są złe, ale SHEIN jest pod wieloma względami znacznie gorszy. W tym studium przypadku będziemy odnosić się do SHEIN w kontekście negatywnych skutków dla środowiska, które zostały potwierdzone na podstawie użytych materiałów. Badanie dotyczy zrównoważonego rozwoju, w szczególności skutków środowiskowych, takich jak wysokie zużycie wody lub zakłócenie ekosystemu i możliwość utylizacji.

Od stycznia 2021 r. SHEIN posiadał łącznie 202 663 sztuk odzieży i 55 materiałów odzieżowych. Spośród 55 materiałów 20 nie ulega biodegradacji, 28 ulega biodegradacji, a pozostałe są trudne do określenia.

Top 10 z 55 tkanin sprzedawanych na stronie SHEIN to poliester – 61%, bawełna – 10%, wiskoza – 4%, akryl – 4%, nylon – 4%, satyna – 3%, siatka – 2%, aksamit – 2%, skóra PU – 1%, sztuczny jedwab – 1% i cekiny – 1%.

Pierwszym problemem jest zużycie wody. Sam poliester obejmuje prawie 75% materiałów odzieżowych używanych przez SHEIN. Jednak jeśli chodzi o bawełnę, mimo że stanowi ona tylko 10% tkanin sprzedawanych przez SHEIN, jest drugim najczęściej używanym materiałem na stronie internetowej i jest znana z wywoływania kontrowersji. Chociaż bawełna organiczna zużywa więcej wody na kilogram odzieży niż poliester, jest biodegradowalna. Kiedy bawełna jest produkowana nieorganicznie, zużywa ponad 80 razy więcej wody niż bawełna organiczna.

W oświadczeniu firma SHEIN twierdzi, że wprowadziła innowacyjne sposoby zmniejszenia wpływu na środowisko poprzez „technologie termicznego transferu cyfrowego i bezpośredniego druku cyfrowego” w celu zmniejszenia zużycia wody podczas produkcji. Oświadczenie to ignoruje nie tylko marnotrawstwo wody z konkretnych materiałów, ale także marnotrawstwo wody z czegokolwiek innego niż drukowanie.  Oświadczenia dotyczące ochrony środowiska nie są wystarczające. Są one wieloaspektowe i chociaż 50% redukcja ścieków poliestrowych jest dobra, ignoruje ona wszystkie inne problemy związane z produkcją poliestru. Te procesy produkcyjne są bardzo szkodliwe dla środowiska i powodują wiele negatywnych skutków, co prowadzi do kolejnego problemu – zakłócenia ekosystemu.

Kolejnym problemem jest zakłócenie ekosystemu. SHEIN twierdzi, że przechodzi na bardziej zrównoważone materiały, takie jak poliester z recyklingu. Jednak materiał ten nie jest zrównoważony.  Musimy również pamiętać, że poliester jest materiałem nieulegającym biodegradacji i jest odpowiedzialny za więcej ubrań niż wszystkie inne materiały razem wzięte. Poliester, niezależnie od tego, czy pochodzi z recyklingu, czy nie, pozostaje materiałem nieulegającym biodegradacji i stanowi 61% całkowitej liczby ubrań. Jeśli weźmiemy pod uwagę rzeczywistą ilość użytych zrównoważonych materiałów, tylko 8 z 55 materiałów pochodzi z recyklingu lub jest organicznych, co stanowi mniej niż 0,0039% całkowitej liczby sprzedanych ubrań. Sposób produkcji tych materiałów może prowadzić do zakłócenia ekosystemów. Kilka kluczowych ekosystemów zostało dotkniętych przez przekierowanie i zanieczyszczenie wody, co widać na przykładzie upraw bawełny.

Trzecim problemem poruszonym w tym studium przypadku jest kwestia jednorazowości. Jednorazowość to filozofia, która promuje akceptację niedrogiej odzieży o krótkiej żywotności. W oświadczeniu SHEIN stwierdza, że pracuje nad opracowaniem rozwiązań dla „programów recyklingu odzieży i innych inicjatyw mających na celu zmniejszenie ilości odpadów pokonsumenckich” i uniknięcie nadprodukcji. Z tego oświadczenia wyłaniają się trzy aspekty: ustanowienie programów recyklingu, chęć zmniejszenia ilości odpadów poużytkowych i uniknięcie nadprodukcji. Te trzy problemy pośrednio i wbrew intuicji odnoszą się do kwestii jednorazowości. Odzież typu fast fashion charakteryzuje się niezwykle niską ceną i konsumpcją, a masowa unikatowość i jednorazowość idą ze sobą w parze, ponieważ reprezentują cykl szybkiej mody. Branża fast fashion odwołuje się do konsumpcji konsumentów poprzez masową wyjątkowość, jednocześnie czerpiąc korzyści z wpływu jednorazowości, która pojawia się po zużyciu. Rezultatem jest ciągły cykl zwiększonej konsumpcji, masowej integracji i jednorazowości. Sposób, w jaki jednorazowość jest tworzona, polega na akceptacji tanich materiałów. Zamiast tworzyć rozwiązania sprzyjające jednorazowości, takie jak programy recyklingu, które również na tym korzystają, SHEIN powinien produkować ubrania, które są trwałe i bardziej wartościowe.

Wyciągnięta lekcja: SHEIN nie jest autentyczny w kwestii zrównoważonego rozwoju. Powszechnie wiadomo, że przemysł szybkiej mody szkodzi środowisku. Wysoki poziom konsumpcji, masowa integracja, zużycie wody i jednorazowość mają negatywny wpływ na środowisko i zakłócają ekosystemy. Przejście na slow fashion jest zatem najbardziej autentyczną formą ruchu na rzecz zrównoważonego rozwoju[1].

[1] Isabel Agatha Millward-Pena „From fast fashion to sustainable slow fashion”  https://scholarworks.lib.csusb.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2639&context=etd