Krótka historia zrównoważonego rozwoju i celów zrównoważonego rozwoju

Po raz pierwszy środowisko naturalne stało się sprawą o znaczeniu politycznym w latach 70., wraz z organizacją pierwszego Szczytu Ziemi, który odbył się w Sztokholmie w 1972 roku. Konferencja w Sztokholmie zakończyła się uchwaleniem Deklaracji Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Środowiska Człowieka (1972). Kolejny Szczyt Ziemi odbył się dopiero w roku 1992 w Rio, gdzie przyjęto Konwencję z Rio (zwaną także Konwencją o różnorodności biologicznej), wprowadzającą zasadę ostrożności i Agendę 21. W 1997 roku konferencja w Kioto w sprawie zmian klimatycznych wyznaczyła punkt zwrotny w polityce międzynarodowej oraz zainicjowała negocjacje Protokołu z Kioto, który zakładał redukcję emisji CO2. Protokół ten został ostatecznie przyjęty i wszedł w życie w 2005 roku, po 8 latach negocjacji. W ciągu ostatniej dekady odbyły się nowe Szczyty Ziemi i konferencje międzynarodowe. Wśród nich można wymienić Konferencję w Kopenhadze w sprawie klimatu z 2009 roku, Konferencję w Cancún w sprawie klimatu z 2010 roku, Konferencję Narodów Zjednoczonych w sprawie Zrównoważonego Rozwoju w Rio z 2012 roku i pozostałe. Jedną z najważniejszych była Międzynarodowa Konferencja w sprawie Zmian Klimatu, czyli COP21, która odbyła się w 2015 roku w Paryżu. Podczas tej konferencji światowi przywódcy przyjęli Agendę 2030, 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju i 169 zadań zaproponowanych przez Organizację Narodów Zjednoczonych, która wyznaczyła termin 15 lat na ich realizację. Cele Zrównoważonego Rozwoju są uniwersalnym wezwaniem do działania na rzecz wyeliminowania ubóstwa, ochrony planety oraz poprawy jakości życia ludzi na całym świecie.

Źródło: www.meuskills.eu[2]

Unia Europejska odegrała kluczową rolę w kształtowaniu Agendy 2030. Ponadto UE i jej państwa członkowskie są w pełni zaangażowane we wdrażanie Agendy 2030 i wyznaczonych przez nią celów zrównoważonego rozwoju, co znajduje odzwierciedlenie w głównych politykach UE. Dlatego też obecne polityki europejskie w dużej mierze wywodzą się z Celów Zrównoważonego Rozwoju.

Poniżej znajduje się podsumowanie Celów Zrównoważonego Rozwoju:

Source: UN

W styczniu 2019 roku Komisja Europejska opublikowała dokument otwierający debatę na temat zrównoważonej przyszłości Europy w 2030 roku, który został przedstawiony jako pierwszy krok w kierunku przyjęcia europejskiej strategii globalnego wdrażania Agendy 2030. Dokument ten zawiera wyraźne aluzje do roli, jaką przedsiębiorstwa mogą odegrać na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju. W tej publikacji Komisja Europejska wyraźnie stwierdza, że firmy będą miały do odegrania kluczową rolę w przejściu na zrównoważony rozwój: „Europejskie firmy już znalazły się czołówce, jeśli porównać je do konkurentów z pozostałych części świata”. Niemniej jednak, stale nawołuje do działania, ponieważ w dalszym ciągu wiele pozostaje do poprawy. We wspomnianym dokumencie Unia Europejska napomina o tak zwanych instrumentach horyzontalnych, które mogą przyspieszyć osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju w poszczególnych regionach. Niektóre z propozycji są ściśle związane z sektorem przedsiębiorstw. Wśród nich można wymienić technologie, innowacje i cyfryzację. Inne kwestie, takie jak odpowiedzialność społeczna i nowe modele biznesowe, odnoszą się bezpośrednio do firm. Biorąc pod uwagę znaczenie sektora przedsiębiorstw, Komisja Europejska planuje przypisać im istotną rolę. Jest to podyktowane faktem, że już w 2017 roku 78% wiodących światowych firm uwzględniało kryteria odpowiedzialności społecznej w swoich rocznych sprawozdaniach.

Jak dotąd nie wprowadzono bezpośrednich środków przymusu, a instytucje unijne w dalszym ciągu preferują motywowanie zamiast zastraszania. Wśród głównych środków rozważanych przez UE jest wprowadzenie systemu zachęt, które nakłaniałyby przedsiębiorstwa do uwzględniania Celów Zrównoważonego Rozwoju w swojej działalności, promowania określonych zasad, takich jak wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka lub premiowanie firm i przedsiębiorców, którzy wdrażają określone polityki społeczne. Ponadto raport podkreśla istotne potencjalne korzyści dla rynków:

• w regionach, w których jest wdrażana gospodarka o obiegu zamkniętym może wygenerować korzyści gospodarcze o wartości 1,8 biliona euro netto, a także przyczynić się do powstania ponad miliona nowych miejsc pracy do 2030 roku;
• do tego samego roku w sektorze odnawialnych źródeł energii zatrudnienie może znaleźć 900 000 osób.

[1] https://sustainabledevelopment.un.org/?menu=1300

[2] Link for the edition of the graph: https://www.canva.com/design/DAEwov3lpkU/yo8ugVtVguZq1OmGggDSVA/edit?utm_content=DAEwov3lpkU&utm_campaign=designshare&utm_medium=link2&utm_source=sharebutton

[3] Reflection Paper towards a Sustainable Europe by 2030. European Commission. COM(2019)22 of 30 January 2019