Zglobalizowany łańcuch dostaw tekstyliów i jego konsekwencje

W skrócie, łańcuch dostaw w branży odzieżowej można podsumować następująco:

Pomimo jego pozornej prostoty, jest to łańcuch złożony, o dużym zasięgu geograficznym, obejmujący ponad 150 krajów.

Przemysł tekstylny jest obecnie jednym z najważniejszych sektorów globalnej gospodarki i w każdym kraju zatrudnia wiele osób, ponieważ produkty tekstylne są zwykle sprzedawane masowo i w systemie ciągłym. Jednocześnie jest źródłem ogromnych kontrowersji, ponieważ obwinia się go powodowanie ogromnych zanieczyszczeń środowiska, a także o częste przenoszenie centrów produkcyjnych, co sprzyja migracji ekonomicznej i przekłada się na niegodne warunki płacy i zatrudnienia w fabrykach.

Branża tekstylna, na poziomie globalnym, generuje wpływ na środowisko głównie na pięciu etapach łańcucha wartości:

Wydobycie i produkcja surowców w ośrodkach produkcyjnych oddziałują na środowisko poprzez zużycie wody, użytkowanie gruntów, zanieczyszczenie gleb, itp. Większość zakładów wydobywających surowce znajduje się na obszarach o niskim poziomie ochrony środowiska.

Produkcja tekstyliów, gdzie generowane są głównie oddziaływania związane ze zużyciem i zanieczyszczeniem wody, zanieczyszczeniem powietrza, emisją gazów cieplarnianych oraz te związane ze stosowaniem substancji chemicznych, takich jak barwniki, detergenty itp. W tym wypadku również wiele zakładów produkcyjnych znajduje się na obszarach o niskim poziomie ochrony środowiska.

Stosowanie toksycznych i/lub niebezpiecznych substancji zarówno w uprawie (na przykład bawełny), jak i w procesach produkcyjnych, może negatywnie wpływać na glebę, wodę, zdrowie rolników, pracowników fabryk, itp. Innym bardzo istotnym i kontrowersyjnym aspektem jest ten związany z warunkami bezpieczeństwa (trudne warunki pracy) i higieny (narażenie na substancje niebezpieczne) pracy w tym sektorze w krajach rozwijających się; zwykle wiąże się to ze złymi warunkami zatrudnienia (siatka godzin) i wynagrodzeniami.

Transport towarów z odległych ośrodków produkcyjnych do punktów konsumpcji. Powiązane procesy logistyczne generujące znaczny ślad węglowy.

Konsumpcja i hiperkonsumpcja wynikająca z niskich kosztów produkcji i dystrybucji. Wpływ wynikający z użytkowania i prania odzieży (zużycie wody, energii, detergentów, uwalnianie mikroplastiku itp.) Podczas gdy globalna konsumpcja rośnie, napędzana przez coraz większy dostęp krajów rozwijających się do modeli masowej konsumpcji, wskaźnik wykorzystania odzieży spada. Dlatego kolejnym ważnym wyzwaniem jest zmiana mentalności klientów, aby patrzyli na produkt przez pryzmat jego cyrkularności, zamiast wyrzucać go po zużyciu.

Gospodarowanie odpadami, funkcjonowanie istniejącego systemu zbierania i zarządzania odpadami (jeśli taki istnieje) oraz jego dostępność dla użytkowników, sposób zarządzania odpadami i ich przeznaczenie, również wywierają znaczny wpływ na środowisko.

Kwestia zarządzania odpadami jest bardzo złożona, ponieważ dotyczy całego łańcucha dostaw, a nie tylko produkcji. Jest to szczególnie istotne pod koniec okresu użytkowania odzieży, ale także podczas korzystania z produktów tekstylnych przez klientów. W ostatnich latach przemysł tekstylny został wskazany jako jeden z największych czynników przyczyniających się do obecności tworzyw sztucznych w oceanach. Szacuje się, każdego roku do oceanów trafia około 0,5 Mt mikroplastiku, który jest uwalniany podczas prania tekstyliów na bazie tworzyw sztucznych, takich jak poliester, nylon lub akryl.

Tak więc obecnie istniejący system liniowy nie pozwala na czerpanie jakichkolwiek korzyści ekonomicznych, obciąża systemy zasobów naturalnych, zanieczyszcza i degraduje środowisko i ekosystemy oraz negatywnie wpływa na społeczeństwo w skali lokalnej, regionalnej i globalnej.

Co więcej, łańcuch wartości branży odzieżowej jest rozproszony i transgraniczny, co utrudnia jego przejście na model o obiegu zamkniętym, a także identyfikację zaangażowanych w niego podmiotów.

Obecnie modele cyrkularne są rzadko wdrażane przez firmy z branży tekstylnej; ubrania w większości przypadków nie są ponownie wykorzystywane, a mniej niż 1% materiałów używanych do produkcji odzieży pochodzi z recyklingu, co oznacza, że odpady tekstylne nie są odpowiednio zagospodarowane.

Podsumowując, branża tekstylna i modowa stoją przed ogromnymi wyzwaniami. Wśród nich wymienić należy:

• Zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego związane z produkcją surowców (bawełna)
• Zanieczyszczenie chemiczne (na przykład podczas barwienia)
• Zużycie wody i marnowanie innych zasobów
• Emisja spalin wynikająca z procesów logistycznych w eksporcie i imporcie
• Prawa człowieka (imigranci zarobkowi)

Przejrzystość i identyfikowalność tekstyliów i odzieży jest również kluczową kwestią z perspektywy zrównoważonego rozwoju.