Holistyczne podejście do zrównoważonego przemysłu modowego

Moda, podobnie jak wszystkie ekosystemy, jest dynamiczna i złożona. Dlatego tak ważne jest myślenie holistyczne. System mody ma zarówno niematerialne, jak i materialne elementy. Wszystkie one są ze sobą powiązane. W XX wieku hasłem przewodnim branży modowej było „bierz, produkuj i wyrzucaj”. Ten model stanowi podstawę gospodarki liniowej, w której surowce są gromadzone, przekształcane w produkty, które są krótko używane, a następnie wyrzucane. Doprowadziło to do tego, że globalny przemysł modowy i tekstylny jest jednym z najbardziej zanieczyszczających na naszej planecie. Każdego miesiąca produkowane są miliardy ubrań, które nieuchronnie kończą na górach odpadów w krajach takich jak Ghana, Burkina Faso i Wybrzeże Kości Słoniowej.

Źródło: Image by mario_luengo on Freepik

Przemysł modowy ma silnie negatywny wpływ na ekosystem naturalny i ludzi. Około 17-20% wody na świecie jest zanieczyszczone w wyniku stosowania prawie 8000 syntetycznych chemikaliów w jej przetwarzaniu. Nieekologiczna bawełna zużywa 25% pestycydów na świecie. Większość tych zanieczyszczeń jest powodowana nie tylko przez kraje produkujące odzież, ale także przez regiony produkujące bawełnę, producentów chemikaliów i materiałów syntetycznych oraz, co najważniejsze, przez zachodnich konsumentów odzieży. Aby zachęcić ludzi do zaprzestania kupowania „szybkiej mody” i aktywnego poszukiwania informacji na temat odzieży, którą kupują, kluczowe jest zwiększenie społecznego zrozumienia omawianych problemów.

Ciekawostka: Uważa się, że pierwowzorem dla „slow fashion” byli hipisi, którzy preferowali lokalnie pozyskiwane, ręcznie wytwarzane i wolne od szkodliwych pestycydów towary, popularyzując etyczną modę w latach 70-tych XX wieku.

Ogólnie rzecz biorąc, holistyczne myślenie w modzie odnosi się do wyższych standardów społeczno-ekonomicznych, etycznych i środowiskowych w produkcji odzieży. Obejmuje zasadniczo wszystkie aspekty branży: edukację klientów, produkcję przyjazną dla środowiska, cykl życia produktu, łańcuch dostaw i zaopatrzenie, odpady i recykling, ekoprojektowanie itp. Każdy z wymienionych obszarów tylko częściowo odnosi się do „szerszego obrazu”. Aby stworzyć prawdziwie zrównoważoną odzież, należy wziąć pod uwagę wiele czynników i relacji między nimi. Trzeba pamiętać nie tylko o zadaniach na większą skalę, ale nawet o takich „szczegółach” jak budowanie korytarzy dla dzikich zwierząt na polach bawełny. To właśnie tutaj holistyczne myślenie pozwala spojrzeć na problem w pełnym zakresie.

Kwestie, którymi należy się zająć, dotyczą kilku poziomów. Przyjrzyjmy się niektórym z nich, myśląc o bardziej kompleksowych rozwiązaniach.

Konsumenci

Istnieje wiele powodów, dla których branży modowej nie udaje się osiągnąć zrównoważonego rozwoju. Ludzie pragną regularnie widzieć najmodniejszą odzież na półkach sklepowych. W rezultacie marki koncentrują się na taniej produkcji i krótkim czasie wytwarzania odzieży w fabrykach. Szybka moda pozwala konsumentom kupować najnowszą kolekcję na bieżąco po bardzo niskich cenach. Ale nigdy nie zastanawiają się nad tym, kto tak naprawdę płaci za tanie ubrania. Niska cena od razu powinna sugerować, że ubrania są jednorazowego użytku. Zakupy są często także wykorzystywane przez ludzi jako emocjonalne uwolnienie, poczucie kontroli lub ucieczka. Należy zrozumieć takie pragnienia i potrzeby, które mogą również oddziaływać na sposób, w jaki klienci dokonują zakupów. Zachowanie konsumentów powinno ulec zmianie, jeśli trend zrównoważonej mody miałby być dominującym.

Projektanci

Projektanci kreują naszą modę. To od nich zależy, jak i z czego wykonane są nasze ubrania. Wybierając ekologiczne tkaniny i style, które zapewnią trwałość i długowieczność odzieży, mogą zmienić istniejące trendy. Gdyby ich produkt był wielofunkcyjny, stałby się klasycznym wyborem, pokazując klientom nowe wartości w modzie. Ale aby tak się stało, muszą być edukowani od samego początku. Szkoła mody musiałaby być również szkołą zrównoważonego rozwoju – pokazując uczniom ich odpowiedzialność, ekologiczne materiały i aspekt oszczędzania zasobów w procesie produkcyjnym.

Celebryci i media

Dzisiejsze media odgrywają znaczącą rolę w kształtowaniu modowych aspiracji i pragnień konsumentów. Magazyny modowe i gazety głównego nurtu mówią nam, co jest trendy, a co nie, jakie kolory nosić, a jakich stylizacji unikać. Również celebryci są najbardziej wpływowymi osobami w naszej kulturze i społeczeństwie. Fani na całym świecie kopiują ich styl i modę. Celebryci i media mogą przyczynić się do środowiskowych i społecznych skutków zrównoważonego rozwoju, wywierając presję na producentów tekstyliów i odzieży, ale przede wszystkim na konsumentów, aby zmienili swoje nawyki związane z szybką modą i niepotrzebną konsumpcją taniej odzieży oraz wyrzucaniem jej na śmietnik.

Sprzedawcy detaliczni i marki

Nikt w biznesie nie chce ograniczać konsumpcji w świecie zdominowanym przez zysk. W rezultacie firmy nigdy nie będą promować zmian w zachowaniach konsumentów. Dla marek i sprzedawców detalicznych zrównoważone podejście wymaga holistycznego spojrzenia i wysiłku poprzez zaangażowanie wszystkich kontrahentów w złożonym łańcuchu dostaw. Niewiele znanych firm i sprzedawców detalicznych odkryło, że zrównoważona moda sprzedaje się i może być opłacalna, a także opłacalna finansowo. Znajdują się one jednak pod ogromną presją, aby zapewnić sobie zyski, które wcześniej osiągały dzięki szybkiej modzie i paradygmatowi wzrostu.

Producenci

Fabryki nadal są zazwyczaj zasilane węglem, ropą naftową i gazem ziemnym. Ogromna ilość włókna, najcenniejszego surowca w tym sektorze, jest wyrzucana lub spalana. Fabryki muszą nauczyć się i praktykować etyczną produkcję i CSR. Ich działalność wymaga zmiany zachowań korporacyjnych, szkolenia pracowników i inwestowania pieniędzy w wiedzę i technologię opartą na naturze. Proces ten zaczyna się od dostawców surowców i wypracowania z nimi kodeksu etycznego, zapewniającego brak pracy dzieci lub pracy przymusowej oraz uczciwą cenę za uczciwą płatność. Dalsze kroki to innowacje, współpraca, optymalizacja procesów, raportowanie zrównoważonego rozwoju i zazielenianie łańcucha dostaw.

Edukatorzy

Szkoły tekstylne i modowe oferują stopnie naukowe w zakresie inżynierii tekstylnej, produkcji odzieży, projektowania mody i zarządzania modą. Gdyby zrównoważony rozwój był podstawowym elementem programu nauczania absolwentów, mieliby oni silne zrozumienie i możliwość tworzenia zrównoważonej mody. Uniwersytety mogłyby inicjować i finansować projekty badawcze dotyczące zrównoważonej mody oraz współpracować z przemysłem i instytucjami. Sama branża mogłaby sfinansować projekty badawcze i zachęcać do konkurowania o zrównoważone rozwiązania w branży modowej.

Z punktu widzenia innowacji w przedsiębiorczości i współczesnym zagadnieniom ekologii, wszyscy musimy zjednoczyć się pod sztandarem zrównoważonego rozwoju. Naszym wyzwaniem będzie zapobieganie zanieczyszczeniom, recykling wody i odpadów, wykorzystanie alternatywnej energii do zasilania fabryk, zrównoważona technologia, społeczna odpowiedzialność biznesu, prawa człowieka i prawa pracownicze, przejrzystość, projektowanie i wykorzystywane materiały oraz zarządzanie łańcuchem dostaw.